شکاف انگیزشی در کلاس!
ما معلم ها خیلی وقت ها از دانش آموزانی جملاتی نظیر این ها را شنیده ایم که : ” چرا باید درس بخونیم ؟ ” حالا اونایی که درس خواندن به کجا رسیدن ؟ ” ، ” با این شرایط که نمیشه درس خواند! ” ، ” هر کی باباش پولداره یا فلان کاره است آینده هم مال اونه !” ، ” چون اونا توی فلان کشورند ، پیشرفت کردند ! ” و…
اگر گاهی به بعضی دانش آموزان عمیق تر نگاه می کنیم ، می بینیم به لحاظ توانمندی ها افرادی کاملا توانا هستند . می داند باید درس بخواند مهارتهای خوبی هم در این زمینه دارد اما انگیزه تلاش را ندارد. به زبان ساده دلش نمی خواهد کاری کند ! به این شکاف ، شکاف انگیزشی می گویند .
چند سال قبل دانش آموزی داشتم که بسیار مستعد و درس خوان بود اما برای امتحانات پایان سال هیچ تلاشی نکرد که بماند ، سر جلسه امتحان برخی دروس ، برگه را سفید تحویل داد. آیا او در دانش مشکل داشت یا مهارت لازم برای پاسخگویی به سوالات امتحان را نداشت ؟ علت را که جویا شدم . گفت : عمدا جواب نمی دهم چون می خوام بیفتم ! چرا؟ زیرا با برنامه ای که والدین اش برای آینده او چیده بودند مخالف بود اما نمی توانست با آنها صحبت کند . الان حرف من این نیست که کار درست انجام داد یا خیر ، ولی مثالی روشن برای شکاف انگیزشی ست .
دلایل بی انگیزگی
دلایل بی انگیزگی افراد می توانند درونی باشند یا بیرونی .
دلایل بیرونی شکاف انگیزشی
- شرایط اجتماعی و اقتصادی و سیاسی جامعه : مثل اینکه من الان شرایط مالی لازم برای تحصیل را ندارم. الان شرایط جامعه خوب نیست . شغلی که من دست دارم در جامعه ما کاربرد ندارد . دیدن افراد تحصیل کرده بیکار و برعکس افراد پولدار بی سواد و مثالهایی از این قبیل
- خانواده : درس خواندن من برای خانواده ام اصلا مهم نیست . خانواده او را حمایت نمی کند . برخوردهای نادرست والدین در قبال درس خواندن یا نخواندن بچه ها . وجود مشکلات خانوادگی مثل اختلافات خانوادگی ،طلاق ، اعتیاد ، مشکلات مالی و …..
- مدرسه و معلم : امکانات کم مدارس ، واضح نبودن اهداف آموزشی ، برخوردهای نامناسب برخی معلمان و پرسنل مدرسه ، عدم توجه به توانمندی های افراد و توجه به گروه خاصی از دانش آموزان در مدارس و …
- رسانه ها و فضای مجازی : واقعی نبودن و علمی نبودن خیلی از پیام هایی که در فضای مجازی منتشر می شود که هدف شان بشتر جلب توجه و کسب درآمد است.
- جذاب نبودن مسیر یادگیری : خشک و غیر قابل انعطاف بودن برنامه های آموزشی ، غیر کاربردی بودی برخی مباحث یا حداقل روشن نبودن آن برای دانش آموز و ….
دلایل درونی شکاف انگیزشی
- عدم اعتماد به نفس : به تواناییهای خود اعتماد ندارد و نمی داند آیا از عهده کار بر می آید یا خیر .
- نداشتن هدف : هدف قدرتمند ، نیروی محرکه موتور تلاش و امید انسان برای انجام هر کاری است . اگر هدف درونی و به انتخاب خود فرد نباشد، حرکت در مسیر یادگیری که مسیری پر چالش است یا ممکن نخواهد بود یا حداقل لذت بخش نخواهد گذشت .
- اضطراب از تغییر : مثل قانون اینرسی در فیزیک عموما انسانها تمایل به ماندن در وضعیت ثابت قبل را دارند و تغییر و پذیرش آن سخت است . همچنین ترس از شکست .
راهکارها
ما به عنوان معلم یا اولیا مدرسه یا ولی دانش آموز باید در این زمینه ، توجه خاص داشته باشیم که نه تنها به مشکل دامن نزنیم بلکه با ایجاد انگیزه ، طی طریق مسیر آموزش را برایش راحت تر کنیم .
- ببینیم نگرش او نسبت به مدرسه و آموزش چگونه است . در صورت داشتن نگرش منفی سعی در اصلاح آن نماییم .
- در ابتدای هر درس با بیان نکاتی جذاب و کاربردی یا هر نوع یخ شکنی دیگر سعی در ایجاد انگیزه در دانش آموزان نسبت به یادگیری جدید نماییم .
- در ابتدای درس او را با هدف درس آشنا کنیم .
- از بین بردن نگرانی دانش آموز از رها شدگی و اطمینان از اینکه در طی مسیر یادگیری در کنار او خواهیم بود.
- رقابتی نکردن یادگیری و اینکه هر کس با خودش مقایسه شود.
- سعی کنیم آنان را در جریان مسایل روز اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی قرار ندهیم . اگر نمی توانیم مانع آن شویم ، حداقل به آن ها دامن نزنیم .
- و اما … همه قسمتهای قبل وقتی عملی ست که نگرش من معلم یا والد تا حد زیادی نسبت به آموزش مثبت و هم راستا باشد . اگر هم نیست آنرا نباید به دانش آموز یا فرزندمان منتقل کنیم.
حرف آخر
سعی کنیم در حد توان مان مراقب فرزندان و دانش آموزان مان باشیم. چون در این زمینه آنها به تنهایی نمی توانند کاری برای خود انجام دهند. اگر قبل از حمایت خود نیاز به یادگیری و مشاوره داریم حتما از متخصص کمک بگیریم .
با حال خوب آموزش ببینیم و با حال خوب آموزش دهیم.
دیدگاهتان را بنویسید