شکاف مهارتی در کلاس

چند سال قبل کلاس آموزش رانندگی رفتم. می دانم مراحل کار چطوره ولی چون استفاده نکردم یادم رفته !  وقتی مربا می پزم ، می دانم که وقتی قوام آمد باید آن را از روی حرارت بردارم ، ولی مرباهایی که درست می کنم خوب نمی شود!  بلدم چطور الگوی لباس بکشم ولی می ترسم روی پارچه بگذارم و برش بزنم ! می دانم گاهی اوقات در برابر بعضی خواسته ها باید نه بگویم ، ولی وقتی کسی درخواستی دارد که تمایلی به انجام آن ندارم اما قدرت ” نه گفتن ” ندارم ! می دانم فرمول اتحاد های ریاضی چیه ، ولی وقتی مساله حل می کنم اشتباه حل می کنم ! موقع آزمایش های فیزیک و شیمی می دانم باید چکار کنم ولی معمولا کار را خراب می کنم . پس دوست ندارم در کار عملی آزمایشگاه شرکت کنم ! مراحل نوشتن مقاله را بلدم ولی در عمل به مشکل برخورد می کنم ! و…

همه ی ما شرایطی از این قبیل را تجربه کرده و کلی خاطرات بد داشته ایم که معمولا برای ما درد آور است و از ادامه کار صرف نظر کرده ایم . در واقع در هر کدام از این شرایط ، بین وضع موجود و وضع مطلوب یک شکاف وجود دارد که با شکاف دانشی فرق دارد .

شکاف دانشی مربوط به حیطه دانش در اولین سطح یادگیری بلوم است . این شکاف زمانی اتفاق می افتد که چیزی را نمی دانیم ، یعنی دانش لازم در آن زمینه را هنوز کسب نکرده ایم . اما در مثالهای بالا ما دانش لازم را داریم ولی مهارت انجام آن را کسب نکرده ایم . به این نوع شکاف بین وضع موجود و وضع مطلوب شکاف مهارتی می گوییم .

کار معلم چیست؟

کار معلم در کلاس پیدا کردن نوع شکاف و تصمیم برای پر کردن آن شکاف است . روش پر کردن هر نوع شکاف با دیگری متفاوت است . اگر شکاف مهارتی است باید با تمرین و تکرار ، مهارت لازم در به کار بستن دانسته های دانش آموزان را فراهم کرد . در ضمن نوع و تعداد تمرین باید متناسب با اندازه و عمق شکاف مهارتی باشد . به همین خاطر تمریناتی که در یک کلاس می دهیم ممکن است با کلاس دیگر و مدرسه دیگر تفاوت چشمگیری داشته باشد. حتما معدود معلمانی را دیده اید که به قول معروف سطح بالاتر از کلاس درس می دهند و چون دانش آموزان متوجه نمی شوند مدام ایراد کار را به فراگیران نسبت می دهند که شما چقدر ضعیف هستید! یا این مدرسه در سطح من نیست ! و بدتر اینکه این کار را با افتخار انجام می دهند . در صورتی که معلم باید خودش را با سطح کلاس هماهنگ کند .

چکار باید کرد ؟

حالا متوجه شدیم در درس امروز ما شکاف مهارتی است . چه راهکارهایی وجود دارد ؟

1. ابتدا نوع ضعف را باید مشخص کرد . اگر مهارتی بود برای فراگیر تمریناتی را در نظر گرفت .
2. تمرینات باید متناسب با عمق شکاف مهارتی موجود باشد .
3. تعداد و مدت زمان انجام تمرین ها هم مهم است . برای آن تصمیم لازم را بگیرید .
4. دانش آموزان را آکاه کنید که چگونه و در چه زمانهایی باید تمرینات را انجام دهند.
5. مرور مطالب یا تمرینات جدید یکی از نکات مهم است که با توجه به نمودار فراموشی هرمان ابینگهاوس باید حداقل سه بار صورت گیرد. موضوع مرور را حتما مورد توجه قرار دهید .

توجه : ممکن است الان بگویید خب ما به دانش آموزان مان می گوییم بخوانند و تمرین کنند و مرور کنند ، اما کو گوش شنوا ! به امید خدا در مقاله ای دیگر درباره این موضوع به تفصیل  صحبت خواهیم کرد .